Omdat het vrijwilligers-werk voor de stichting Make a Memory in belangrijke mate deel van mijn fotografische leven is geweest, vertel ik er graag wat over. Het heeft er zonder twijfel mede voor gezorgd dat ik me heb gespecialiseerd in afscheidsfotografie.
De stichting Make a Memory (MaM) verdient uw steun. Omdat ouders wiens kind gaat sterven of is gestorven, alle steun verdienen die ze kunnen krijgen.
De stichting ontzorgt ouders bij het tijdig vinden van een fotograaf die hen kan bijstaan, zodat dat ze daar zelf niet naar hoeven te zoeken. Ouders of zorgprofessionals kunnen MaM (24/7) bellen, waarna er zo snel als mogelijk een beschikbare fotograaf gevonden wordt. Vaak dringt de tijd. Ook kan er sprake zijn van spoed, omdat ouders -begrijpelijk- de wens kunnen hebben om foto’s bij leven te maken. Bovendien zijn deze fotografen ervaren in het omgaan met emoties rondom afscheid.
Landelijk zijn er ruim 100 fotografen actief als MaM vrijwilliger, naast telefonistes en ondersteuners op het kantoor in Westerhoven.
Wist u dat er landelijk gezien, gemiddeld 3 maal per dag een fotograaf voor MaM op pad gaat?
Aan de jaren dat ik namens MaM ouders heb bijgestaan, heb ik zelf ook veel herinneringen. Zowel in beeld als in tekstvorm. De beelden die ik voor ouders maakte kan ik niet delen. Die zijn gewoonweg te privé en behoren alleen de ouders toe.
Onderstaande teksten deelde ik al eerder in persoonlijke kring of op Social media
Zonder Emotie gaat het niet
Feb 23 Verbijstering, ongeloof, rauw verdriet, stille tranen. Geen passende woorden.
Als je prachtige 2-jarige dochtertje/nichtje/kleinkind in een paar dagen verandert van een vrolijke dreumes in een ernstig ziek kind….
Als je met spoed naar het WKZ gaat, waar je de diagnose te horen krijgt: acute leukemie.
Als ernstige bloedingen er al snel voor zorgen dat er geen behandeling meer mogelijk is….
Het enige wat ik voor deze familie kon doen: luisteren, een klein beetje rust brengen en lieve foto’s maken. Dwars door mijn eigen tranen heen.
Ik weet hoe, denk ik. Ik weet hoe belangrijk het is, ook al ben ik er maar even.
Maar het went niet. Nooit. Al helemaal niet als ik me realiseer dat wij 2 kleinkinderen hebben in dezelfde leeftijd.…
It really gets to you. Tegelijk weet ik: als het me niet meer zou raken, dan zou ik met dit werk moeten stoppen.
Of, zoals een uitvaartbegeleider het verwoordde: ‘Als je het zonder emotie doet, hoef je niet te komen’.
Ellen had gelijk. Haar woorden ben ik nooit vergeten.
Baby Loss Awareness Week
Nov 21 De afgelopen week werd ik opnieuw meerdere malen stilgezet.
Er is een stille wereld van verdriet, waar we ons vaak onvoldoende van bewust zijn.
Maar waar gelukkig warme aandacht voor is in de Baby Loss Awareness Week, ieder jaar, in de week van 9 t/m 15 oktober.
Ouders die na een maandenlange periode, levend tussen hoop en vrees, na een zware operatie eindelijk hun kindje mee naar huis mochten nemen, moesten plotseling en tegen alle verwachtingen in toch afscheid nemen van hun kleine meid. Daags erna hebben we namens de stichting Make a Memory ontroerende, tedere foto’s mogen maken. Met en van deze ouders, met hun meisje. Ik ervaar het iedere keer weer als bijzonder dat ouders me toelaten in zo’n kwetsbare situatie.
Ze zagen er enorm tegenop. Maar tijdens het maken van de foto’s realiseerden ze zich als vanzelf dat het kostbare en intieme minuten waren om vast te leggen. Niet alleen het moment van het máken van foto’s is heel bijzonder, er later op terug kunnen kijken om herinneringen vast te houden is minstens van even groot belang.
Collega fotografen merken wel eens op: ‘Dat werk zou ik niet kunnen doen’. Zeg dat niet te snel.
Waarom ‘kunnen’ wij dit doen? Omdat het dankbaar werk is. Omdat ouders die dit mee moeten maken alle steun verdienen die ze kunnen krijgen. De Stichting Make a Memory Official heeft daarin – met veel vrijwilligers – een bescheiden, maar belangrijke rol.
Ook werd ik opgeschrikt door een bericht uit persoonlijke kring. Ouders die in week 32 van de zwangerschap van de verloskundige te horen kregen dat er geen hartslag meer was…. Als ze binnenkort afscheid moeten nemen van hun 1e kindje zal ik er als fotograaf ook bij zijn. Thuis, in de kerk en op de begraafplaats. Moeilijk. Hartverscheurend. Maar zo belangrijk om herinneringen te maken, want ze geven steun en troost. Nu en later. Ik weet dat. Met Hoofd en Hart.
20 weken
Juni 21 Alles stond al klaar, inclusief de box. Heel veel kaartjes met ‘gefeliciteerd met jullie zwangerschap!’
In blijde verwachting. Een zorgeloze tijd. Ook spannend nu je voor de 1e keer papa en mama gaat worden.
Tot de 20 weken echo.
Het was niet goed….De hele wereld staat op z’n kop en je komt terecht in een 8baan waar je helemaal niet in wilt zitten.
Specialisten bezoeken door het hele land en zelfs het buitenland. Op zoek naar woorden van hoop.
Het mocht niet zo zijn.
Thuiskomen met je kindje na week 24.
Maar het bleef stil. De box wordt een plek van afscheid. Onwerkelijk 😢
Hoe belangrijk is het dan om in alle rust samen foto’s te maken, nieuwe herinneringen te maken. Het levert niet alleen ontroerende beelden op – voor later – maar ook een bijzonder samenzijn. Ik geloof dat dat helend en heilzaam kan zijn, dwars door het verdriet heen. Moeder zag geweldig op tegen het maken van foto’s. Maar gaandeweg zag je de aarzeling verdwijnen en realiseerde ze zich als vanzelf dat de tedere nabijheid, de intieme momenten -die misschien wel nooit meer terugkomen – zo kostbaar zijn.
Eigenlijk zie je dan voor je ogen gebeuren, dat er weer een stukje acceptatie ontstaat.
Het is vrijwel onmogelijk om dat te ‘begrijpen’ – maar als je maar 8 dagen voor je kindje mag zorgen, dan wordt alles in die 8 dagen zo enorm belangrijk.
Dichtbij
Mei 2023 – Deze week komt de dood wel heel dichtbij. Meerdere keren.
2! vrienden- jonger dan ikzelf – zijn gaan hemelen. Vandaag neem ik afscheid van 1 van hen.
De kwetsbaarheid van het leven komt nog veel indringender op je af als je een kinder IC binnenkomt. Zo mocht ik voor Make a Memory ouders ondersteunen, wiens zoontje – van amper 2 maanden – zou komen te overlijden. ’s Middags was pappa overgekomen vanuit het buitenland. Hij had zijn zoontje nog niet eerder gezien. Of vastgehouden. Beelden die raken…
Een ander ouderpaar – wiens dochtertje geïntubeerd zou worden om opnieuw aan de beademing gelegd te worden – sprak me aan met het verzoek om ook bij hen wat foto’s te maken. Voor mij een kleine moeite – om het goede te doen. Vaak genoeg denken ouders er niet aan, of zijn de (licht)omstandigheden er niet naar. Pas weken later kreeg ik het verzoek om de beelden te verzenden. Wat fijn om te horen, dat zij inmiddels thuis zijn met z’n drieën. Zij hebben in spannende dagen ervaren dat het leven niet maakbaar is.
Herinneringen – ook aan emotionele, spannende en verdrietige dagen – doen ertoe. Foto’s helpen daarbij.
Nov 20 Opnieuw op pad geweest voor MaM, om samen met ouders kostbare herinneringen te maken, rondom hun veel te vroeg geboren dochtertje.
Deze muziek past daarbij. And the mother did weep. Uit het Stabat Mater van Sir Karl Jenkins. Soms, als ik geen passende woorden kan vinden en het me zelf ook teveel wordt, luister ik muziek. Ook deze compositie van Mendelssohn is bijzonder troostvol: ‘Denn Er hat seinen Engeln befohlen über dir,daß sie dich behüten auf allen deinen Wegen‘, ook als ik besef dat er zojuist een baby is gaan hemelen. Muziek is Balsem voor de ziel.
Niet alleen mamma’s, maar ook pappa’s huilen. Het Boek van Bjorn Visser gaat daarover
En opa’s en oma’s, broertjes en zusjes.
Veel waardering heb ik voor het verplegend personeel van de NICU van de UMC’s die tijd maken en veel lieve aandacht hebben voor patiëntjes en ouders.
Dagen die je niet vergeet.
De verhalen zijn eindeloos. Ze mogen en moeten verteld worden. Achter elk verhaal schuilen pappa’s en mamma’s, broertjes en zusjes, opa’s en oma’s (die dubbel verdriet hebben), families en vrienden, die allemaal meeleven, wiens leven veranderd is door afscheid.
Nog een paar momenten die op mijn netvlies staan en graag met u deel:
-Een prachtig prinsesje van 6 dat een auto-fiets ongeluk niet overleefde. Haar moeder lag op de IC en zag haar vlak nadat ze uit coma kwam. Na 5 minuten kon ik een paar foto’s maken… Ik hoor ze nog huilen. Niet te bevatten wat deze (groot)ouders moeten meemaken.
Rauw verdriet. Werkelijk iedereen stond te huilen op de gang, ook artsen en verpleegkundigen. Want hoe kan je hier nu níet door geraakt worden?
Opa vertelde dat ze onlangs nog samen met haar hadden gekampeerd. Van Oma kreeg ik een spontane knuffel toen ik wegging. Dat vergeet je echt nooit meer.
-Een te vroeg geboren tweeling in Isala. Terwijl ik op de IC foto’s wilde maken van de een, ging het plots niet goed met de tweede. Ik zat op mijn knieën tussen de toegesnelde artsen foto’s te maken. 15 minuten had ik. Nadat ze beiden waren gestorven, lag de tweeling bij pappa en mamma op de buik en werden ze even alleen gelaten. Ik hoor nog het zachte gehuil van moeder. Het doet je erg goed als je later terug hoorde dat de ouders heel dankbaar waren voor beide reportages.
– Wederom een tweeling, nu in Sophia. Waarbij het gezonde broertje naast zijn overleden broertje werd gelegd en hem vasthield. Ontroerend beeld van een tafereel dat niet meer terugkomt. Een kostbaar beeld voor ouders én voor zijn broer, als later de vraag komt ‘ Hoe zag mijn broertje er uit? ‘
Ontroerende foto’s die we maken namens MaM, laten we niet zien. Omdat die alleen aan de ouders worden overgedragen. Daar horen ze thuis. Dat is een bewuste keuze en werkwijze van MaM. En dat is goed.